Şubat ayında askerî darbe yaşanan Myanmar'da darbe karşıtı protestolar sürüyor. Myanmar'daki Siyasi Tutuklulara Yardım Birliği (AAPP), darbe sonrasında 2 bin 574 kişinin tutuklandığını ve 120 kişi hakkında tutuklama kararı çıkarıldığını bildirdi. Emniyet güçlerinin protestoculara müdahalesi sonucu yaşamını yitirenlerin sayısının ise 500’ü aştığı tahmin ediliyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne olmuştu? Genelkurmay Başkanı Min Ang Hlaing liderliğindeki ordu, ülkede yapılan seçimin hileli olduğunu öne sürerek 1 Şubat'ta darbeyle yönetime el koymuştu. Darbe sonrası ülke genelinde rahipler, akademisyenler ve sağlık çalışanlarıyla başlayan sivil itaatsizlik eylemleri yapılmış, protestoları engellemek isteyen yönetim ülke genelinde internet erişimini kısıtlamıştı. Arka planda yaşananların ayrıntılarını öğrenmek isteyen okuyucularımızı geçen ay yayımlanan <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/6023bf4a3715760006a6b2b2" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Myanmar’da darbe ve protestolar</a> başlıklı yazımıza alalım. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kanlı protestolar:&nbsp;Geçtiğimiz cumartesi günü emniyet güçlerinin ülkenin birçok şehrinde darbeyi protesto etmek için sokağa dökülen çok sayıda göstericiye ateş açtığı bildirildi. Bazı yerel basın kaynaklarında ölü sayısının 59 olduğu, bazı kaynaklarda ise 90'ı aştığı belirtildi. Ayrıca, güvenlik güçlerinin protestolara müdahalesi sırasında üç çocuğun da hayatını kaybettiği öne sürüldü. Ülkede darbe karşıtlarının eylemlere katılmaları hâlinde "başlarından ve sırtlarından vurulabilecekleri" yönündeki uyarılara rağmen Yangon, Mandalay ve diğer bölgelerde on binlerce kişi sokaklara döküldü. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şimdi ne olacak?&nbsp;Ülkedeki silahlı etnik gruplar, şiddet sona ermediği takdirde halka destek verme tehdidinde bulundu. Myanmar Ulusal Demokratik Ordu Birliği, Arakan Ordusu ve Ta'ang Ulusal Kurtuluş Ordusu yayımladıkları ortak açıklamada, askerî hükümete göstericileri öldürmeye son verme çağrısı yaptı. Soruna siyasi bir çözüm talep eden üç etnik grubun temsilcileri, aksi takdirde kendilerini savunmak üzere "Myanmar'da ilkbahar devrimi" için bir araya gelen bütün etnik gruplarla iş birliği yapacaklarını bildirdi. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Myanmar'da resmî olarak kabul edilen 135 etnik grup yaşıyor. Ülkenin kuzeyindeki Kachin ile doğusundaki Shan bölgelerinde özerklik talep eden silahlı etnik gruplarla Myanmar askerleri arasında son zamanlarda çatışmaların arttığı belirtiliyor. Silahlı etnik gruplar Myanmar'ın 1948'de Birleşik Krallık sömürgesinden ayrılarak bağımsızlığını kazanmasından bu yana daha fazla özerklik için hükümetle çatışıyor. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Resmî açıklamalar: Askerî yönetim, ölümler ve yaralanmalar hakkında yorum yapmadı. Darbe lideri Min Ang Hlaing, Silahlı Kuvvetler Günü televizyonda yaptığı konuşmada ordunun "demokrasiyi korumak için tüm ulusla el ele vermek" istediğini söyledi ve "hak aramak adı altında yapılan ancak ülkedeki&nbsp;istikrar ve güvenliği etkileyen şiddetli eylemlere izin vermeyeceğiz.” cümlelerini ekledi. Ülkede her yıl kutlanan Silahlı Kuvvetler Günü, Myanmar'ın 1945'te Japonya işgaline karşı askerî direnişinin başlangıcını anıyor. Başkent Naypyitaw'daki askerî geçit törenine Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı Alexander Fomin katıldı. Min Ang Hlaing, konuşması sırasında Rusya'nın "gerçek bir dost" olduğunu söyledi. Reuters'a göre Çin, Vietnam ve Tayland da dâhil olmak üzere diğer ülkeler de törene temsilci gönderdi. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uluslararası tepkiler: Myanmar'da askerî darbeye tepki göstermek için sokağa çıkan sivillerin hedef alınmasına ilişkin ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık ve Japonya dışişleri bakanlarıyla Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi tarafından ortak yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, "G7 ülkelerinin dışişleri bakanları ve Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi olarak Myanmar güvenlik güçlerinin barışçıl göstericilere yönelik uyguladığı şiddeti kesin bir şekilde kınıyoruz. Ordu ve asker, itidalli davranmalı ve insan hakları ile uluslararası hukuka saygılı olmalıdır. Silahsız insanlara karşı gerçek mühimmat kullanılması kabul edilemez." ifadesine yer verildi. Birleşik Krallık hükümeti ayrıca Myanmar'daki tüm vatandaşlarını "ülkeyi bir an önce terk etmeye" çağırdı. Açıklamaları takiben ABD, demokratik bir hükümet kurulana dek Myanmar’la karşılıklı tüm ticaret anlaşmalarını askıya aldığını , Birleşik Krallık ise savunma ticaretine yönelik görüşmeleri rafa kaldırdığını açıkladı. 31 ülkeden&nbsp;137 sivil toplum örgütü ise BM Güvenlik Konseyi'ni Myanmar'a acilen küresel bir silah ambargosu uygulamaya çağırdı.</li></ul>

Spektrum

Myanmar'daki askerî darbeye karşı protestolar sürerken cunta şiddetin seviyesini artırıyor.

Myanmar'da kriz büyüyor

<h4>Kapak görseli: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjNiZjRhMzcxNTc2MDAwNmE2YjJiMiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZlY2NldHUlMjUyRg=="">Ece Tugay</a> &nbsp;</h4>Myanmar’da askerî darbe ve seçilmiş hükümet yetkililerinin tutuklanması sonrası başlayan protestolar gün geçtikçe büyüyor. Protestoların, 2007 yılındaki Safran Devrimi'nden bu yana ülkede görülen en büyük ayaklanma olduğu dile getiriliyor.<ul><li>Ne olmuştu?&nbsp;Bengal Körfezi kıyısında; Bangladeş, Çin, Hindistan, Laos ve Tayland arasında yer alan 53 milyon nüfuslu Myanmar'da 1 Şubat sabahı, silahlı kuvvetlere ait televizyon kanalında iktidarın Genelkurmay Başkanı Min Ang Hlaing'e devredildiği ve askerî yönetimin bir yıl süreceği ilan edilmişti. Olayın ayrıntılı bir özeti için geçtiğimiz hafta yayımlanan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjNiZjRhMzcxNTc2MDAwNmE2YjJiMiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnJlYWQuYXBvcy50byUyNTJGcyUyNTJGbXlhbm1hcmRhLW5lbGVyLW9sdXlvcg=="">yazımıza</a> göz atabilirsiniz. &nbsp;</li><li>İnternete erişim:&nbsp;Ordunun yönetimi devralması sonrası 6 Şubat'ta ülke genelinde başlayan protestolar çığ gibi büyüdü. Organize protestoları engellemek isteyen askerî yönetim ise tüm ülkede internete erişimi engelledi. Ülkede hizmet veren telekomünikasyon şirketi Telenor; yetkililerin bütün mobil operatörlere veri akışının geçici olarak kesilmesi talimatı verdiğini, sadece telefon ve kısa mesaj yoluyla iletişime izin verildiğini duyurdu. Telenor'un açıklamasına göre askerî yönetim bu kararı, "yanlış haberlerin yayılmasının" engellenmesi ve "ülkede istikrarın" sağlanması için aldı. &nbsp;</li><li>Resmî açıklamalar: Myanmar'da seçim hilesi iddiasıyla Ulusal Demokrasi Birliği hükümetini deviren Genelkurmay Başkanı Min Ang Hlaing, darbeden bir hafta sonra ilk kez kameraların karşısına geçti. Ülke çapında protestolar artarak devam ederken cunta lideri, ulusa sesleniş konuşmasında hem darbeyi hem de hukukun üstünlüğünü savundu. Yönetime el koymalarının sebebini ise serbest ve adil seçim kampanyasına izin verilmemesi ve yetkililerin görevlerini yerine getirmemesiyle açıkladı. Ayrıca seçim düzenleneceğini ve yönetimin sandıktan zaferle çıkana devredileceğini de <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjNiZjRhMzcxNTc2MDAwNmE2YjJiMiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5iYmMuY29tJTI1MkZ0dXJrY2UlMjUyRmhhYmVybGVyLWR1bnlhLTU1OTgwODU5"">belirtti.</a> Konuşmasında kasımdaki seçimi kazanan devrik lider Ang San Su Çii'yi anmaması ise halktan tepki topladı ve protestoları alevlendirdi. &nbsp;</li><li>Genel grev:&nbsp;Protestolar büyümeye devam ederken halkın farklı kesimleri sivil itaatsizlik eylemleri düzenledi. Eylemler başta sadece rahipler ve hemşirelerle başlasa da sonrasında üniversite öğrencilerinin ve akademisyenlerin katılımıyla büyük çapta ses <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjNiZjRhMzcxNTc2MDAwNmE2YjJiMiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kdy5jb20lMjUyRnRyJTI1MkZteWFubWFyZGEtZ2VuZWwtZ3Jldi0lMjUyNUMzJTI1MjVBN2ElMjUyNUM0JTI1MjU5RnIlMjUyNUM0JTI1MjVCMXMlMjUyNUM0JTI1MjVCMSUyNTJGYS01NjQ5MzIyNw=="">getirdi.</a> AFP haber ajansına konuşan öğretim görevlisi Win Win Maw, "Diktatörlüğe direnmek zorundayız. Tüm devlet çalışanları bu harekete katılırsa bu hükümet sistemini yürütmek zorlaşır," dedi. Su Çii'nin partisi Ulusal Demokrasi Birliği'ni (NLD) simgeleyen kırmızı balonlar taşıyan kalabalık, "Askerî diktatörlük değil, demokrasi istiyoruz," şeklinde slogan attı. &nbsp;</li><li>Polis gücü ve tutuklamalar: Askerî yönetim, protestoları dağıtmak amacıyla ülkenin en büyük şehirleri Yangon ve Mandalay'ın 7 ilçesinde sıkıyönetim kararı aldı. Buna göre 20.00-04.00 saatlerinde uygulanacak sıkıyönetim kapsamında, gösteri düzenlenmesi ve beşten fazla kişinin bir araya gelmesi yasaklandı. Başkent Nepido ve Yangon'un kuzeydoğusunda ise polis, göstericilere tazyikli suyla müdahale etti. Reuters ajansı da Mandalay'da da biri gazeteci en az 27 kişinin gözaltına alındığını yazdı. Görgü tanıkları Nepido'da polisin kalabalığı dağıtmak için havaya ateş açtığını ve 3 kişinin plastik mermiyle yaralandığını aktardı. &nbsp;</li><li>Dış politika:&nbsp;Birleşmiş Milletler (BM) Myanmar İnsani Yardım Koordinatörü Ola Almgren, ülkedeki protestolara ilişkin yazılı açıklama yaptı. "Güvenlik güçlerini, barışçıl toplanma hakkı ve ifade özgürlüğü dâhil olmak üzere insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı göstermeye çağırıyorum," ifadesini kullanan Almgren, göstericilere karşı orantısız güç kullanılmasının kabul edilemez olduğunu vurguladı. BM İnsan Hakları Konseyi yarın, "Myanmar'daki krizin insan haklarıyla ilgili sonuçları" başlığıyla bir "özel oturum" <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjNiZjRhMzcxNTc2MDAwNmE2YjJiMiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWYzZDgyOGU4MjUwNjEwMDA3ZjA5MDQwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGbXlhbm1hci11bi1yaWdodHMtaW50JTI1MkZicml0YWluLWV1LXNlZWstc3BlY2lhbC1zZXNzaW9uLW9mLXVuLXJpZ2h0cy1mb3J1bS1vbi1teWFubWFyLWNyaXNpcy1pZFVTS0JOMkE4MThE"">düzenleyecek.</a> Şimdiye kadar 47 ülkenin destek verdiği "özel oturum" talebi Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği'nden geldi. Konseyde gözlemci sıfatıyla yer alan Türkiye de oturuma destek veren ülkeler arasında yer aldı. BM İnsan Hakları Konseyi'nde şimdiye kadar 28 özel oturum yapılmıştı. Sivil yöneticilerin serbest bırakılması çağrısında bulunan ABD Başkanı Joe Biden da yönetime el koyan askerlere karşı yaptırım uygulanacağını açıkladı.</li></ul>

Askerî darbe yaşanan Myanmar'da darbe karşıtı sivillerin protestoları devam ediyor.

Myanmar'da darbe ve protestolar

• Myanmar'da ordu ülke yönetimine bir yıl süreyle el koyarak Ang San Su Çi ve diğer üst düzey hükümet yetkililerini gözaltına aldı. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'nın kınadığı darbe, uluslararası kamuoyunda da tepkiyle karşılandı. General Min Ang Hlaing, acil durum hükümlerinin uygulanmasının ardından yeni bir seçim yapılacağını söyledi. Ayrıntılar için Politika | Dünya kanalına göz atabilirsiniz.&nbsp;

Min Ang Hlaing ile ilgili hikayeler